شیعه ؛ نامی برای حزب امامت
در عبارتی کوتاه ، نام شیعه در فرهنگ تشیع و نیز در تفاهم و درک غیر شیعیان در قرنهای نخستین اسلام و در زمان ائمه علیه السلام بر کسی اطلاق نمی شد که فقط محبت خاندان پیامبر علیه السلام را در دل داشته باشد یا صرفاً به حقانیت آنان و صدق دعوتشان معتقد باشد – هر چند در حوزۀ فعالیت و حرکتی که مرکز و محور آن، امام بود، شرکت نداشته باشد – بلکه بجز اینها، شیعه بودن یک شرط اساسی و حتمی داشت و آن عبارت بود از پیوستگی فکری و عملی با امام و شرکت در فعالیتی که به ابتکار و رهبری امام در جهت بازیافتن حق غصب شده و تشکیل نظام علوی و اسلامی در سطوح مختلف فکری ، سیاسی و احیاناً نظامی انجام می گرفت. این پیوستگی، همان است که در فرهنگ شیعه «ولایت» نامیده می شود. در واقع شیعه نامی بود برای حزب امامت؛ حزبی که به رهبری امام به فعالیتهای معینی سرگرم بود و همچون همۀ حزبها و سازمانهای معترض در دوران اختناق، با استتار و تقیه می زیست. این، چکیده و عصارۀ نگاهی دقیق به زندگی ائمه علیه السلام و به ویژه امام صادق علیه السلام است. همان طور که قبلاً گفتیم، این چیزی نیست که بتوان برای اثبات آن در انتظار دلایل صریح نشست؛ چرا که هرگز بر سر در یک خانه ی پنهان نباید و نمی توان در انتظار تابلویی بود که بر آن نوشته باشند:«این یک خانه ی پنهان است.»؛ اگرچه نمی توان هم بدون قرائن حتمیت بخش، وجود آن را مسلم دانست. پس شایسته آن است که به جستجوی قرائن و شواهد و اشارت برخیزیم.